Hiện đại hóa Hải quan Nội bài

Quy chuẩn các quy trình tác nghiệp theo tiêu chuẩn quốc tế là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà Cục Hải quan Hà Nội đặt ra trong Kế hoạch cải cách, phát triển hiện đại hoá Hải quan Hà Nội giai đoạn 2008 - 2010 và định hướng đến năm 2020. Theo đó, mục tiêu hướng đến của Hải quan Hà Nội là thiết lập một trung tâm chỉ huy điện tử tại sân bay Nội Bài.

Các tác nghiệp chính hiện nay tại Chi cục Hải quan sân bay Nội Bài, gồm: kiểm tra, kiểm soát hàng hoá hành lý của khách xuất nhập cảnh; giám sát các hoạt động máy bay xuất nhập cảnh; quản lý và làm thủ tục cho kho hàng quốc tế; quản lý các dịch vụ bán hàng miễn thuế và bán hàng tại khu cách ly; kiểm tra, kiểm soát hàng hoá, hành lý của khách xuất nhập cảnh. Đặc thù chính của các nhiệm vụ trên là phải đảm bảo phát hiện đầy đủ, kịp thời các đối tượng vận chuyển trái phép hàng hoá, ngoại tệ, tài liệu ấn phẩm có hại cho Nhà nước và các thủ đoạn buôn lậu gian lận thương mại. Đồng thời quá trình tổ chức giám sát quản lý phải đảm bảo nhanh gọn, thuận tiện.

Theo ông Nguyễn Công Đạt - Cục trưởng Cục Hải quan Hà Nội, để thực hiện hiệu quả các yêu cầu trên, công tác nghiệp vụ hải quan cần phải đổi mới về phương pháp quản lý đáp ứng yêu cầu, đồng thời phù hợp với thực tế tình hình chính trị - kinh tế và trật tự xã hội. Một trong giải pháp quan trọng hiện nay là các hoạt động nghiệp vụ hải quan phải nắm vững thông tin để khoanh vùng được đối tượng. Từ đó có thể phát hiện được đối tượng từ xa. Do đó, việc hình thành một trung tâm chỉ huy điện tử là hết sức cần thiết.

Tiến đến mô hình trung tâm chỉ huy điện tử, việc nâng cấp và đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin là hết sức quan trọng. Tuy nhiên, theo đánh giá của Hải quan Hà Nội, thời gian qua, việc đầu tư cho công nghệ thông tin tại Hải quan sân bay Nội Bài chưa được triển khai đồng bộ. Hiện trạng là các hệ thống mạng LAN phân tán ở nhiều điểm làm thủ tục hải quan và được kết nối với Trung tâm dữ liệu tại trụ sở Cục Hải quan Hà Nội bằng mạng WAN. Chính vì thế, với hiện trạng công nghệ thông tin hiện nay không thể đáp ứng được xu hướng phát triển và yêu cầu quản lý hải quan hiện đại.

Vì vậy, để hình thành được một trung tâm chỉ huy điện tử tại sân bay Nội Bài vào năm 2010, từ bây giờ, Cục Hải quan Hà Nội đã tập trung mọi điều kiện cần thiết nhằm triển khai đúng với lộ trình đề ra. Trung tâm chỉ huy điện tử ra đời sẽ giúp việc thu thập, tổng hợp, phân tích và xử lý thông tin nghiệp vụ hải quan một cách có hệ thống và bài bản hơn. Đồng thời, giúp việc quản lý điều hành được tập trung về một đầu mối để chủ động có phương án xử lý trước được các tình huống nghiệp vụ. Hai phần công việc chủ đạo cho việc hình thành một trung tâm chỉ huy điện tử mà Cục Hải quan Hà Nội xác định là: Lắp đặt các thiết bị kỹ thuật đảm bảo cho việc kết nối các nguồn thông tin, cho việc khai thác và xử lý các thông tin; xây dựng được các phần mềm nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu cập nhật, tổng hợp, lưu trữ và phân tích thông tin nhằm có thể đưa ra được danh sách đối tượng nghi vấn và nội dung cảnh báo đối với từng đối tượng.

Cục Hải quan Hà Nội cũng có kế hoạch tổ chức lại hệ thống mạng công nghệ thông tin đảm bảo thống nhất và đồng bộ. Trong đó, việc nâng cấp và phát triển hệ thống mạng WAN là một trong những ưu tiên quan trọng. Song song với đó là việc xây dựng và phát triển các phần mềm nghiệp vụ đáp ứng đặc thù của đơn vị, có khả năng tích hợp với các hệ thống thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ khác và khả năng giao diện với các mạng công nghệ thông tin ngoài ngành.