Sự cố của Singapore airline tại Đài loan năm 2000

Ngày 31/10/2000, thế giới chứng kiến tai nạn của loại máy bay huyền thoại Boeing 747-400, thường được gọi là Jumbo Jet, nổi danh vì vóc dáng khổng lồ và độ an toàn. Theo lịch trình, nó xuất phát từ Singapore tới Los Angeles và dừng tại sân bay Tưởng Giới Thạch ở Đài Bắc.

Nhưng chuyến bay mang số hiệu SQ006 của Singapore Airlines đi nhầm đường băng trong khi cất cánh tại sân bay quốc tế Tưởng Giới Thạch. Chiếc Boieng 747-400 đâm phải một xe xây dựng khiến 83 hành khách và phi hành đoàn trên tổng số 179 người có mặt trên khoang thiệt mạng.

Thảm kịch xảy ra lúc 23h17' giờ địa phương, khi sân bay đang hứng chịu một trận mưa tầm tã do ảnh hưởng của trận bão nhiệt đới Xangsane. Phi công được lệnh cất cánh từ đường băng 05L nhưng lại đi nhầm sang đường băng 05R chạy song song đang đóng cửa để sửa chữa.

Trời mưa to và tầm nhìn kém làm phi công không nhận ra một chiếc xe xây dựng đang đỗ trên đường băng 05R. Con chim sắt khổng lồ đã va chạm với cỗ xe thi công nặng nề tạo ra một tiếng nổ lớn, xé chúng ra thành từng mảnh. Đám cháy bùng lên làm chết 79 trên 159 hành khách và 4 trên 20 thành viên phi hành đoàn.Cuộc điều tra sau đó của cơ quan an toàn hàng không Đài Loan (ASC) đưa ra những nhân tố chính dẫn đến tai nạn. Đó là lỗi tổ lái không đi đúng đường dẫn máy bay (taxiing route) mặc dù có đầy đủ sơ đồ hướng dẫn nên không biết đã đi vào nhầm đường băng.

Sau khi tiến vào đường băng đang sửa chữa, tổ lái lại tắc trách không kiểm tra các màn hình hướng dẫn để biết bị nhầm. Trong khi đó, mưa to tại sân bay Tưởng Giới Thạch cộng với trời tối khiến phi công không nhìn thấy các xe cơ giới đang đỗ trên đường băng và tai nạn xảy ra.

Tuy nhiên, giới chức Singapore, hãng Singapore Airlines, Hiệp hội các liên đoàn phi công thương mại quốc tế (IFALPA) cùng một số tổ chức khác lại có ý kiến khác so với bản báo cáo kết luận vụ tai nạn do ASC công bố.

Theo Singapore, bản báo cáo không đầy đủ và đổ lỗi quá nhiều cho các phi công, trong khi các lỗi quan trọng khác bị xem nhẹ. Nhóm điều tra đến từ đảo quốc sư tử cho rằng, hệ thống đèn tín hiệu tại sân bay Tưởng Giới Thạch không đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, một số đèn rất quan trọng bị thiếu hoặc không hoạt động.

Trong khi đó lại không hề có thanh chắn hay dấu hiệu cảnh báo nào ở phía đầu đường băng đang sửa chữa để có thể giúp phi công nhận biết. Trước vụ tai nạn 8 ngày từng có một máy bay cũng suýt cất cánh nhầm từ đường băng này nhưng kịp thời nhận ra.

Hãng Singapore Airlines ra một tuyên bố thể hiện sự bất mãn đối với bản báo cáo của ASC. Họ nhắc lại quan điểm của các nhà điều tra Singapore và nhấn mạnh thêm, đài kiểm soát không lưu sân bay đã không tuân thủ các quy trình hướng dẫn khi vẫn cho phép máy bay cất cánh dù không nhìn rõ nó đang ở đâu.

Thông thường, các đường băng sửa chữa không bật đèn để chứng tỏ nó tạm thời đóng cửa. Nhưng tình hình thực tế tại sân bay Tưởng Giới Thạch lúc đó lại khác. Đèn tín hiệu trên đường dẫn máy bay ra đường băng hỏng 05R vẫn được bật. Hơn nữa đèn tín hiệu màu xanh lá cây ở chính giữa đường băng này vẫn được thắp sáng.

Quan chức ngành hàng không Đài Loan giải thích, đường băng đang sửa chữa 05R không được chặn lại ở điểm đầu do một phần của nó vẫn được dùng cho các máy bay hạ cánh lăn bánh tới nhà ga. Trong khi đó, phi công Singapore đã hai lần xác nhận với đài kiểm soát rằng họ đang chờ ở đường băng 05L đúng như được hướng dẫn.

Hình ảnh sặc sỡ kiểu nhiệt đới như thế này không bao giờ được Singapore Airlines tái sử dụng kể từ sau vụ tai nạn. Ảnh: Airliners.

Sau tai nạn trên, Singapore Airlines thực hiện một loạt thay đổi nhằm xóa đi hình ảnh của thảm kịch tại Đài Loan. Phiên hiệu đường bay từ Singapore đi Mỹ vốn là SQ006 đã được đổi thành SQ030.

Chiếc máy bay lâm nạn là một trong hai phi cơ của hãng được sơn vỏ ngoài sặc sỡ theo kiểu nhiệt đới khác với màu truyền thống. Mục đích của màu sơn bắt mắt này là để quảng bá cho dịch vụ ghế hạng nhất và hạng doanh nhân mới đưa vào khai thác của Singapore Airlines.

Nhưng sau tai nạn năm 2000, Singapore Airlines lập tức cho sơn lại màu sắc truyền thống cho chiếc máy bay không bị tai nạn. Kể từ đó, vẻ bề ngoài đầy màu sắc bị coi là xui xẻo này không bao giờ còn được hãng sử dụng trên các máy bay của mình nữa.